Τα παραδοσιακά έθιμα που λατρεύουν οι Έλληνες

Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές παραδόσεις που είναι εξωστρεφείς και συνυφασμένες με τη διασκέδαση και τη συνάθροιση με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Αν και μικρή σε έκταση ως χώρα, υπάρχουν κατά τόπους αναρίθμητα έθιμα τα οποία είναι πολύ ιδιαίτερα και κομμάτι της τοπικής παράδοσης και ατμόσφαιρας. Επειδή δεν γίνεται όμως να παρουσιαστούν όλα, στο συγκεκριμένο άρθρο θα ασχοληθούμε με κάποια από εκείνα που έχουν αγαπηθεί περισσότερο.

Ξεκινώντας με το Πάσχα, το οποίο είναι ίσως η σημαντικότερη γιορτή καθώς και το πρώτο πράγμα που ψάχνει κανείς όταν δει το ημερολόγιο του νέου έτους. Τα σχολεία κλείνουν, έχει αργίες, έχει καλό καιρό, έχει περισσότερο φαγητό απ’ όσο μπορεί να καταναλωθεί από ανθρώπους και συνήθως συνδυάζεται με επιστροφή στο χωριό ή με μια μεγάλη οικογενειακή μάζωξη. Στην Κέρκυρα, συναντάται ίσως το πιο γνωστό έθιμο που σχετίζεται με το Πάσχα, όπου ρίχνουν πήλινες στάμνες γεμάτες νερό. Το Πάσχα αποτελεί άτυπο ορόσημο καθώς σιγά σιγά μετά το τέλος του οδεύουμε προς το καλοκαίρι.

Το καλοκαίρι υπάρχουν ανά την Ελλάδα διάφορα τοπικά πανηγύρια, συνήθως για να γιορτάσουν το όνομα του χωριού ή τον πολιούχο Άγιο. Κάθε πανηγύρι που σέβεται τον εαυτό του έχει κάποια κοινά χαρακτηριστικά: ντόπιες συνταγές με όνομα που προέρχεται από κάποια αρχαία ρίζα της ελληνικής γλώσσας που γνωρίζουν μόνο οι ντόπιοι και ο Μπαμπινιώτης, όπως πχ λαλαγγίτες, χορό μέχρι να πονέσουν πράγματα που δεν ήξερες ότι υπήρχαν στο σώμα σου και προφανώς πολύ ποτό. Επίσης, μάλλον θα υπάρχουν κλαρίνα και παιχνίδια που συνήθως αρέσουν στα παιδιά και εκνευρίζουν τους μεγάλους. Γενικά, τα πανηγύρια έχουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που κάποτε θεωρούνταν ξεπερασμένα ή ότι είναι μόνο για παππούδες αλλά πλέον έχουν μετατραπεί σε έθιμο που προσελκύει όλο και περισσότερο κόσμο. Από τη Θράκη μέχρι την Κρήτη κι από την Ικαρία μέχρι την Ήπειρο υπάρχουν πανηγύρια που αποτελούν πραγματικά πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Αν έχετε πάει σε πανηγύρια μάλλον τα ξέρετε όλα αυτά, αν δεν έχετε πάει ακόμα, τότε τι περιμένετε;

Μεγάλοι εορτασμοί και πολύ ενδιαφέρουσες παραδόσεις παρατηρούνται και την περίοδο των Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Τα κάλαντα, τα οποία διαφοροποιούνται από περιοχή σε περιοχή, και η αναμονή του Άγιου Βασίλη για τα δώρα είναι βασικό κομμάτι των εορτών για τα παιδιά, σχεδόν τόσο βασικό όσο και οι διακοπές από το σχολείο. Ο στολισμός του χριστουγεννιάτικου δέντρου, ή και καραβιού, καθώς και τα φωτάκια στους δρόμους κάνουν την ατμόσφαιρα γιορτινή. Όσο για τους μεγάλους, φαγητό και ποτό μέχρι να χρειαστεί ξεκούμπωμα η ζώνη και μια ευκαιρία για να βάλουν τα καλά τους και να βγουν έξω για διασκέδαση. Την Πρωτοχρονιά συγκεκριμένα, συνηθίζεται η διασκέδαση μέχρι το πρωί αλλά συνήθως προηγείται κάτι άλλο. Μεταξύ βασιλόπιτας και σαμπάνιας αποτελεί πλέον παράδοση, να παίζουμε χαρτιά. Στο παρελθόν ήταν παράδοση για να ξεκινήσει καλά ο χρόνος, να παίζουν παραδοσιακά δημοφιλή παιχνίδια όπως ξερή ή κολτσίνα αλλά επίσης και παιχνίδια όπως το τάβλι, το οποίο είναι από τα πιο διαδεδομένα παιχνίδια στην Ελλάδα, ή μπλάκτζακ το οποίο πρόσφατα παρουσιάζει μεγάλη άνθιση λόγω αδειοδοτημένων πλατφόρμων όπως η PokerStars Casino.

Τα έθιμα αντικατοπτρίζουν μια πτυχή της κοινωνίας και το επόμενο που θα αναφέρουμε αντανακλά πλήρως τον εξωστρεφή χαρακτήρα της ελληνικής κοινωνίας, όσον αφορά τη διασκέδαση. Προφανώς, πρόκειται για τα καρναβάλια ή απόκριες, τα οποία διαρκούν κάποιες βδομάδες και γιορτάζονται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, προσελκύοντας πολύ κόσμο, με χαρακτηριστικά παραδείγματα το καρναβάλι της Πάτρας, του Ρεθύμνου, της Ξάνθης και της Κοζάνης μεταξύ άλλων. Μέσα στην περίοδο των αποκριών, με κορυφαίες μέρες την Τσικνοπέμπτη και την τελευταία Κυριακή της αποκριάς, γίνονται διάφορες εκδηλώσεις όπου άνθρωποι ανεξαρτήτως ηλικίας μεταμφιέζονται και βγαίνουν έξω για να διασκεδάσουν.

Οι απόκριες ολοκληρώνονται την Καθαρά Δευτέρα, η οποία με τη σειρά της αποτελεί αφορμή για οικογενειακές ή φιλικές εξορμήσεις στην εξοχή. Πρωταγωνιστικό ρόλο στην Καθαρά Δευτέρα παίζει ο χαρταετός, ο οποίος συναρπάζει μικρούς και μεγάλους, καθώς η διαδικασία από την ανύψωση μέχρι την προσγείωση, ή την απώλεια για τους πιο άτυχους, είναι συναρπαστική. Δεν θα μπορούσε βέβαια να λείπει το φαγητό από το σκηνικό καθώς ντολμαδάκια, λαγάνες, χαλβάδες και ταραμάδες συνυπάρχουν αρμονικά με φασόλια και θαλασσινά.

Υπάρχουν έθιμα που κουβαλούν ενδιαφέρουσες ιστορίες και είναι πραγματικά αξιοσημείωτο πως εξελίσσονται με το χρόνο και πως προσαρμόζονται ή όχι στις νέες ανάγκες της κοινωνίας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσο εμπλέκεται φαγητό και διασκέδαση, θα συνεχίσουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στις ζωές των ανθρώπων.