Ceremony of Opposites: Το άλμπουμ των Samael που αναθεώρησε τα όρια του ευρωπαϊκού black metal

Το 1994 ήταν χρονιά ορόσημο για το black metal. Η νορβηγική σκηνή έβραζε, με κυκλοφορίες όπως το De Mysteriis Dom Sathanas των Mayhem, το In the Nightside Eclipse των Emperor και το Transilvanian Hunger των Darkthrone να χαράζουν τις νόρμες του είδους, ενώ την ίδια στιγμή albums όπως το Frost των Enslaved έδειχναν ήδη μια πιο εξερευνητική κατεύθυνση.

Μέσα σε αυτή τη δίνη, το Ceremony of Opposites εμφανίστηκε ως εναλλακτική διατύπωση της νορβηγικής σχολής: πιο τελετουργικό, πιο ατμοσφαιρικό και λιγότερο ωμό, το τρίτο πόνημα των Samael θα απογείωνε την καριέρα των ιδίων, ενώ θα έδινε και άλλη μία διέξοδο στο μαύρο μέταλλο, εξίσου σκοτεινή αλλά λιγότερο θορυβώδη.

Αυτό που έκανε το Ceremony of Opposites να ξεχωρίσει εξαρχής ήταν ότι δεν έμοιαζε με τίποτα άλλο που κυκλοφορούσε εκείνη την εποχή. Μοιραία, για ένα μέρος του underground κύκλου, το άλμπουμ θεωρήθηκε αιρετικό σε σχέση με το τότε κυρίαρχο νορβηγικό πρότυπο, κυρίως λόγω της έντονης χρήσης keyboards και της πιο τελετουργικής διαχείρισης του ρυθμού.

Παράλληλα, όμως, υπήρξε και ένα άλλο κομμάτι του underground, που εκτεινόταν από fanzines μέχρι το tape trading κύκλωμα (κυρίως εκτός Σκανδιναβίας), το οποίο είδε το άλμπουμ ως μια γέφυρα προς ένα πιο ιεροτελεστικό αισθητικό σύμπαν. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ακόμη και fans της πειραματικής σχολής, που δημιούργησαν labels όπως η Mille Plateaux (Mouse on Mars, DJ Vadim κ.ά.), αναγνώριζαν στο Ceremony of Opposites μια κοινή πνευματική γλώσσα.

Η διχογνωμία που προκάλεσε το Ceremony of Opposites κατέληξε να είναι μάλλον η απόδειξη ότι οι Samael βοήθησαν το black metal να λοξοδρομήσει, παρατείνοντας ουσιαστικά τον κύκλο ζωής του.

Ανατρεπτική ήταν και η παραγωγή του album, με τον σπουδαίο Waldemar Sorychta να έχει πετύχει μια καθαρότητα σπάνια για την εποχή. Οι Samael έμοιαζαν να τα έχουν βάλει όλα σε μια τεράστια ζυγαριά, όπου στη μία πλευρά είχε την επιθετικότητα και στην άλλη τη δομημένη σχολαστικότητα -αποτέλεσμα και των τεχνικών ικανοτήτων των μελών- δίνοντας στο Ceremony of Opposites τη διαχρονική αξία που το κάνει να ακούγεται φρέσκο μέχρι και σήμερα.

Το δε εξώφυλλο του album προκάλεσε αντιδράσεις ήδη από την κυκλοφορία του. Αν και μακριά από την κλασική, ωμή black metal εικονογραφία, η χριστοειδής μορφή του artwork, με τις πρόκες στο κεφάλι εν είδει αγκάθινου στεφανιού, χτυπούσε κατευθείαν στον πυρήνα του θρησκευτικού συμβόλου. Με μια εικόνα ξένη προς το τότε αισθητικό πρότυπο του είδους, οι Samael δίχασαν και σε αυτό το επίπεδο, πετυχαίνοντας μία στοχευμένη αλλά ταυτόχρονα intellectual ιεροσυλία, εντείνοντας ακόμη περισσότερο τις αισθητικές ανατροπές του εγχειρήματός τους.

Εκείνο που για πάντα θα αναγνωρίζεται ευρέως είναι πως το Ceremony of Opposites υπήρξε άλμπουμ-σταθμός. Χωρίς αυτό, δύσκολα θα είχαν εμφανιστεί τόσες industrial και ατμοσφαιρικές απολήξεις του ακραίου ήχου στα τέλη των ’90s.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι μεγάλα περιοδικά όπως το Metal Hammer UK έχουν εντάξει τον δίσκο σε λίστες με τα σημαντικότερα metal albums όλων των εποχών, ενώ συχνά ανασύρεται όταν γίνεται λόγος για το πώς το black metal κατάφερε να ωριμάσει αισθητικά χωρίς να χάσει την προσωπικότητά του.

Σήμερα, σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά, το Ceremony of Opposites ακούγεται λιγότερο ως «παλιό» και περισσότερο ως classic. Είναι ένα από εκείνα τα albums που δεν μοιάζουν με προϊόν της εποχής τους, αλλά με σημείο αναφοράς από το οποίο η εποχή επηρεάστηκε. Ακριβώς επειδή δεν προσπάθησε να συναγωνιστεί κανέναν, κατάφερε να σταθεί μόνο του, έξω από τους τυπικούς κανόνες του είδους – και όχι σαν πυροτέχνημα, αλλά σαν θεμελιώδης λίθος του.

Οι ωμοί και χαοτικοί Samael του ντεμπούτο Worship Him είχαν βρει τον συγκροτημένο και τελετουργικό εαυτό τους. Έψαξαν την ταυτότητά τους σμιλεύοντας το ένα σπουδαίο album μετά το άλλο κι όταν πλέον την βρήκαν, δεν χρειάστηκε ποτέ ξανά να κοιτάξουν πίσω.

Οι Samael εμφανίζονται ζωντανά την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου στο Gazarte στην Αθήνα και το Σάββατο 8 Νοεμβρίου στο Eightball Club στην Θεσσαλονίκη.

Εισιτήρια προπωλούνται μέσω της more.com και του δικτύου καταστημάτων της, όπως και στα καταστήματα Metal Era και The Nephilim.