Καλώς ήλθατε στον «Πλανήτη των πιθήκων»!

Γράφει ο  Άρης Ασβεστάς

Το πρόσφατο «Dawn of the planet of the Apes» δεν έσκισε στις ελληνικές αίθουσες, αφού έκοψε περίπου 65.000 εισιτήρια σε 6 εβδομάδες προβολής, την ώρα που ο Ηρακλής με τον ανεκδιήγητο Rock έκοβε τα διπλάσια σε 5 εβδομάδες!

Γι’ αυτό και ίσως το συγκεκριμένο κείμενο να μην αφορά πολλούς, καθώς οι φανς του franchise του Πλανήτη των Πιθήκων, είναι σαφές πως στην Ελλάδα δεν είναι και πολλοί…

Θα επιχειρήσω όμως να σας βάλω σε αυτόν τον «κόσμο» και να σας μυήσω, όντας μεγάλος φαν των 5 πρωτότυπων ταινιών που βγήκαν από το 1968 ως το 1973, οι οποίες με είχαν στοιχειώσει από μικρό και με έκαναν να τρέχω στις αίθουσες, τόσο το 2001 όταν ο Τιμ Μπάρτον (ανεπιτυχώς για πολλούς) έκανε το ριμέικ της πρώτης ταινίας του 1968, όσο φυσικά το 2011 και φέτος το καλοκαίρι που η ιστορία έκανε reboot για να μας δείξει –με τον δικό της τρόπο- πώς ξεκίνησαν όλα…

Για όσους δεν το γνωρίζουν, το «Rise…» του 2011 και το «Dawn…» του 2014, είναι ανεπίσημα ριμέικ της τέταρτης και της πέμπτης ταινίας της σειράς, που γυρίστηκαν αντίστοιχα το 1972 (με τίτλο «Conquest Of The Planet Of The Apes») και το 1973 (με τίτλο «Battle For The Planet Of The Apes»). Και λέω ανεπίσημα διότι παρά το γεγονός ότι το στόρι έχει πολλές ομοιότητες (με ορισμένες διαφορετικές πινελιές) και πολλοί χαρακτήρες είναι ίδιοι, οι ταινίες δεν έχουν χαρακτηριστεί επισήμως ως ριμέικ ίσως εξ αιτίας των λίγων αλλά σημαντικών διαφορών τους.

Παρακάτω επιχειρώ να σας συστήσω τις πέντε παλιές ταινίες του franchise. Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για καλτ αποτέλεσμα (αφού έχει λίγους αλλά φανατικούς φίλους), ενώ όποιος ψάξει και τις βρει για να τις δει, θα παρακολουθήσει μεν μια παλιομοδίτικη σειρά ταινιών επιστημονικής φαντασίας, αλλά γεμάτη μηνύματα και συμβολισμούς! Μηνύματα και συμβολισμοί που μας δόθηκαν κινηματογραφικά πριν από 45 χρόνια, αλλά ποιος άραγε αμφιβάλει ότι εν έτει 2014 τα βλέπουμε μπροστά μας; Ο άνθρωπος αλληλοεξοντώνεται και ουσιαστικά αυτοκαταστρέφεται! Η φύση τον εκδικείται! Αυτά μας δείχνει ο Πλανήτης των Πιθήκων…

Σε όσα θα διαβάσετε παρακάτω, δεν περιέχονται απλώς spoilers, αλλά ΟΛΟΚΛΗΡΟ το στόρι κάθε ταινίας, μέχρι και το φινάλε του! Θεωρώ πως έτσι θα σας κεντρίσω περισσότερο το ενδιαφέρον για να τις ψάξετε και να τις δείτε, παρά αν σας έδινε λιγοστές πληροφορίες που μπορεί να σας φαίνονταν και αδιάφορες.

Πάμε λοιπόν…

Planet of the Apes (1968)

Το πρώτο και πιο κλασσικό «επεισόδιο» της σειράς, βασισμένο εξ ολοκλήρου σε μυθιστόρημα του 1963 του Γάλλου συγγραφέα Πιερ Μπουλέ. Για πολλούς, η πρώτη ταινία είναι αξεπέραστη, ανώτερη και από τους σύγχρονους «Πιθήκους», ενώ εισπρακτικά έσπασε ταμεία (οι τέσσερις συνέχειες που ακολούθησαν δεν μπόρεσαν ούτε να πλησιάσουν). Η τελευταία σκηνή, μάλιστα, σόκαρε την υφήλιο και πρόσφερε ένα από τα πιο αναπάντεχα και ανατρεπτικά φινάλε που έχουμε δει στην ιστορία του σινεμά!

Όσοι έχουν δει το ριμέικ του Τιμ Μπάρτον (2001) ξέρουν πάνω-κάτω το στόρι, αλλά εδώ μιλάμε για… άλλη ταινία! Του Μπάρτον είναι παιδικό παραμυθάκι μπροστά της…

Το στόρι: Διαστημόπλοιο απογειώνεται το 1971 και προσγειώνεται σε έναν άγνωστο πλανήτη, με την ημερομηνία στα όργανα να δείχνει έτος 3978, δηλαδή περίπου… 2000 χρόνια μετά την εκτόξευσή του από τη γη (σύμφωνα με τη θεωρία που παρουσιάζει η ταινία, αν ταξιδέψεις κάποια συγκεκριμένα έτη φωτός, κάνεις άλματα στο χρόνο αφού αυτός συρρικνώνεται)! Σύντομα ανακαλύπτουν ότι ο πλανήτης κατοικείται από εξελιγμένους γενετικά πιθήκους, που όχι απλώς μιλάνε, αλλά έχουν αναπτύξει τεχνολογία, επιστήμες, και συμπεριφέρονται σαν… άνθρωποι. Αντίθετα, οι άνθρωποι σε αυτό τον πλανήτη είναι σαν τα… ζώα, δεν μπορούν να μιλήσουν, ζουν σε πρωτόγονη κατάσταση και είναι φυσικά υποδουλωμένοι στους πιθήκους.

Το πλήρωμα του διαστημοπλοίου συλλαμβάνεται και σε όλους κάνουν λοβοτομή (δήθεν για να μελετήσουν τον εγκέφαλό τους), εκτός από έναν, τον Τέιλορ (Τσάρλτον Ίστον) ο οποίος κερδίζει τη συμπάθεια ενός νεαρού ζευγαριού πιθήκων-επιστημόνων (Ζίρα και Κορνίλιους), που γοητεύονται και εκπλήσσονται από το γεγονός ότι ο άνθρωπος αυτός μιλάει και έχει νοημοσύνη, όπως εκείνοι. Οι γηραιότεροι, όμως, πίθηκοι θέλουν την εξόντωσή του, διότι ξέρουν το μεγάλο μυστικό το οποίο κρατάνε κρυφό από τους νεώτερους: ότι πριν από πολλούς αιώνες, ο άνθρωπος ήταν το κυρίαρχο είδος και όχι οι πίθηκοι!

Το νεαρό ζευγάρι πιθήκων φυγαδεύει τον Τέιλορ προς την Απαγορευμένη Ζώνη, όπου υπάρχουν μυστικά «αρχαία» αντικείμενα και ερείπια, που αποδεικνύουν ότι κάποτε οι άνθρωποι είχαν πολιτισμό. Μετά από μεγάλη μάχη και κυνηγητό, όλα αυτά αποκαλύπτονται. Όταν αφήνουν πλέον τον Τέιλορ να φύγει, ο σοφός πίθηκος δρ. Ζέους, τον προειδοποιεί: «Σε μισώ γιατί είσαι άνθρωπος. Ένα πολεμοχαρές πλάσμα που μάχεται με τα πάντα γύρω του, ακόμα και με τον εαυτό του! Η Απαγορευμένη Ζώνη ήταν κάποτε παράδεισος. Το είδος σου τον μετέτρεψε σε έρημο, αιώνες τώρα. Μην ψάξεις για απαντήσεις! Ίσως δεν σου αρέσει καθόλου αυτό που θα ανακαλύψεις». Όταν η Ζίρα ρωτά τον δρ. Ζέους «τι θα βρει εκεί που πάει;», ο σοφός πίθηκος της λέει: «Το πεπρωμένο του»!

Έχοντας συντροφιά μια πρωτόγονη γυναίκα και το άλογό του, ο Τέιλορ ταξιδεύει προς το άγνωστο. Και μετά από μερικά χιλιόμετρα, βλέπει μπροστά του τα απομεινάρια του… γκρεμισμένου αγάλματος της Ελευθερίας! Είναι η στιγμή που ανακαλύπτει ότι τελικά ο πλανήτης στον οποίο είχε προσγειωθεί το διαστημόπλοιο, είναι η Γη, σε χρόνο 2000 χρόνια αργότερα από την εποχή του! Ενθυμούμενος τα λόγια του δόκτορα Ζέους, αντιλαμβάνεται ότι τελικά όντως οι άνθρωποι κατέστρεψαν τον πλανήτη και αλληλοεξοντώθηκαν. Έτσι, γονατίζει και ουρλιάζει: «Ω Θεέ μου, τελικά το κάναμε! Μανιακοί! Τον ανατινάξατε καταραμένοι! Να πάτε όλοι στην κόλαση»…

Το φινάλε είναι ανατριχιαστικό ακόμη σήμερα αν το δεις (πόσω μάλλον για όσους το είδαν πρώτη φορά το 1968). Αλλά το σημαντικότερο είναι ο συμβολισμός: αν βγάλουμε στην άκρη τους πιθήκους, δεν βλέπουμε κατά κάποιο τρόπο το μέλλον μας ως ανθρωπότητα; Φυσικά και ναι! Ο πλανήτης καταστρέφεται και οι άνθρωποι αλληλοεξοντώνονται. Και η ταινία μας το παρουσιάζει όλο αυτό με αριστοτεχνικό τρόπο και καταφέρνει να μας βάλει σε σκέψεις…

Beneath the Planet of the Apes (1970)

Βλέποντας ότι η πρώτη ταινία είχε τεράστια επιτυχία και έφερε λεφτά, οι συντελεστές και η εταιρία παραγωγής έσπευσαν να ετοιμάσουν το σίκουελ. Μόνο που δημιούργησαν μια από τις πιο αδύναμες ταινίες της σειράς, σαφώς κατώτερη από την τρίτη και τέταρτη ταινία που ακολούθησαν.

Στο στόρι, ένα δεύτερο διαστημόπλοιο προσγειώνεται στην Απαγορευμένη Ζώνη, μεταφέροντας έναν αστροναύτη που έχει ως αποστολή να βρει τον Τέιλορ και το πλήρωμά του, των οποίων τα ίχνη είχαν χαθεί. Φυσικά και αυτός δεν έχει ιδέα ότι επέστρεψε σε μια Γη, 2000 χρόνια μετά, όπου το κυρίαρχο είδος πλέον είναι οι πίθηκοι. Στην αναζήτησή του, βρίσκει την πόλη των πιθήκων, όπου η Ζίρα και ο Κορνίλιους υπόσχονται να τον βοηθήσουν. Την ίδια στιγμή όμως, ο δρ. Ζέους και ο Στρατηγός Ούρσους με τους πολεμοχαρείς γορίλες του, σχεδιάζουν να πάνε με τις στρατιές τους στην Απαγορευμένη Ζώνη για να διαπιστώσουν αν υπάρχει κάποια μυστική αποικία ανθρώπων με νοημοσύνη.

Κάτι που όντως υπάρχει: στα ερείπια του σχεδόν ισοπεδωμένου υπόγειου σιδηρόδρομου της Νέας Υόρκης, κατοικεί μια μικρή ομάδα μεταλλαγμένων ανθρώπων με τηλεπαθητικές ιδιότητες, οι οποίοι μάλιστα έχουν στην κατοχή τους μια πυρηνική βόμβα που θα πυροδοτήσουν αν δεχτούν επίθεση από τους πιθήκους, ανατινάζοντας έτσι όλον τον πλανήτη. Ο Τέιλορ είναι ήδη αιχμάλωτός των ανθρώπων και γρήγορα το ίδιο θα συμβεί και με τον αστροναύτη που ήρθε για να τον περιμαζέψει.

Οι πίθηκοι όμως ανακαλύπτουν την αποικία και εξαπολύουν επίθεση. Οι άνθρωποι οπλίζουν την βόμβα και ο Τέιλορ, ετοιμοθάνατος πλέον (ο φίλος του ο αστροναύτης έχει ήδη σκοτωθεί από τους γορίλες), παρακαλεί τον δρ. Ζέους να τον βοηθήσει να την αφοπλίσουν. Ο σοφός πίθηκος αρνείται και λέει: «Ο άνθρωπος είναι μόνο άξιος της καταστροφής»! Λίγο πριν ξεψυχήσει, ο Τέιλορ κατεβάζει το χέρι του και πυροδοτεί ο ίδιος τη βόμβα, ανατινάζοντας τη γη και καταστρέφοντας τα πάντα…

Πριν πέσουν οι τίτλοι τέλους, ακούγεται μια φωνή να λέει: «Σε έναν από τους αμέτρητους γαλαξίες του σύμπαντος, βρίσκεται ένα μεσαίου μεγέθους αστέρι, ένας πράσινος και ασήμαντος πλανήτης, που είναι πλέον νεκρός…».

Escape from the Planet of the Apes (1971)

Βλέποντας οι παραγωγοί ότι παρά το μέτριο αποτέλεσμα, το σίκουελ των «Πιθήκων» πήγε καλά σε εισιτήρια, ξεκίνησαν με συνοπτικές διαδικασίες γυρίσματα για την τρίτη ταινία. Με νέο σκηνοθέτη και μειωμένο μπάτζετ, το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό και εισέπραξε καλές κριτικές, καθώς δημιούργησαν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ταινία με δυνατό στόρι, που επικεντρώνεται κυρίως στη φυλετική σύγκρουση και σε κοινωνικά θέματα όπως η αλαζονεία του ανθρώπου για την ανωτερότητά του ως είδος και ο τρόμος του για την μελλοντική απειλή…

Τι γίνεται λοιπόν στην τρίτη ταινία, την ώρα που στην προηγούμενη η Γη έχει πλέον καταστραφεί; Πριν τιναχτούν τα πάντα στον αέρα, η Ζίρα και ο Κορνίλιους, μαζί με τον φίλο τους δρ. Μάιλο, έχουν μπει στο διαστημόπλοιο που είχε εγκαταλείψει στην πρώτη ταινία ο Τέιλορ και το έχουν σκάσει από τη… Γη (αυτό δεν μας το δείχνει, αλλά γίνεται σαφές). Η ταινία ξεκινάει με το διαστημόπλοιο να προσγειώνεται στη Γη του… «τώρα», δηλαδή στο 1971, κάνοντας το αντίστροφο δρομολόγιο στον χρόνο που είδαμε στις πρώτες ταινίες. Οι ανθρωπότητα παθαίνει σοκ, βλέποντας να βγαίνουν από το διαστημόπλοιο, αντί για αστροναύτες, τρεις πίθηκοι! Η Ζίρα, ο Κορνίλιους και ο Μάιλο, αρχικά προσπαθούν να μην δείξουν στους ανθρώπους την ικανότητα που έχουν να μιλάνε και φυσικά τις γνώσεις τους για το μέλλον της ανθρωπότητας. Γρήγορα όμως, η νοημοσύνη και η ομιλία τους προδίδεται και γίνονται διάσημοι για τον κόσμο και τα media, ενώ ο Μάιλο σκοτώνεται από έναν γορίλα στον Ζωολογικό κήπο.

Τις γνώσεις τους για το μέλλον τις εκμυστηρεύονται σε δύο επιστήμονες, αλλά διαρρέονται και σε ανθρώπους που δεν πρέπει, οι οποίοι για να μάθουν περισσότερα για το μέλλον της ανθρωπότητας, χρησιμοποιούν πάνω στους πιθήκους επώδυνους τρόπους ανάκρισης, ώσπου ανακαλύπτουν πλέον οι άνθρωποι ότι κάποια στιγμή στο μέλλον θα ξεσπάσει μεγάλος πόλεμος, όπου ο πίθηκος θα υποτάξει τον άνθρωπο! Μαθαίνουν παράλληλα (και φυσικά εξοργίζονται) ότι το επάγγελμα της Ζίρα (πριν ταξιδέψει πίσω στο 1971) ήταν τα πειράματα στον εγκέφαλο των ανθρώπων! Αυτό όμως που φοβούνται και τους ανησυχεί και περισσότερο, είναι ότι η Ζίρα είναι έγκυος, άρα το είδος των εξελιγμένων και νοημόνων πιθήκων θα αναπαραχθεί!

Η Ζίρα γεννάει τελικά ένα πιθηκάκι, τον Σίζαρ (τον κεντρικό χαρακτήρα-πίθηκο των ταινιών του 2011 και του 2014, τον οποίο εδώ αρχικά τον βαφτίζουν Μάιλο προς τιμήν του φίλου τους που σκοτώθηκε και το όνομα Σίζαρ το παίρνει στην πραγματικότητα στην επόμενη ταινία)! Τα πράγματα χειροτερεύουν όταν ο Κορνίλιους σκοτώνει κατά λάθος έναν άνθρωπο που αποκάλεσε τον Σίζαρ «μικρή μαϊμού»! Οι άνθρωποι εκμεταλλεύονται την –κατά λάθος- δολοφονία και δίνεται διαταγή να βρεθούν οι πίθηκοι (που το έχουν σκάσει) και να εκτελεστούν, μαζί φυσικά με το μωρό! Η Ζίρα, ο Κορνίλιους και ο Σίζαρ, κρύβονται αρχικά στο τσίρκο του καλόψυχου και φιλόζωου ιδιοκτήτη τσίρκου, Αρμάντο και στη συνέχεια στο λιμάνι του Λος Άντζελες, σε ένα εγκαταλειμμένο πλοίο. Η αστυνομία και ο στρατός τους βρίσκουν και τους εκτελούν όλους: και τη Ζίρα και τον Κορνίλιους και το πιθηκάκι! Σε ένα συγκλονιστικό φινάλε, το ζευγάρι των πιθήκων (που πρωταγωνίστησε και στις τρεις πρώτες ταινίες) ξεψυχάει αγκαλιασμένο…

Οι γονείς όμως είχαν φροντίσει να αφήσουν την… κληρονομιά τους! Το πιθηκάκι που είχαν μαζί τους και που σκοτώθηκε στο πλοίο, ήταν ένα άλλο νεογέννητο που είχαν πάρει από το τσίρκο του Αρμάντο! Τον μικρό Σίζαρ τον είχαν αφήσει πίσω στο τσίρκο για να ζήσει! Στο τελευταίο πλάνο, το μικρό πιθηκάκι ψελλίζει «μαμά», δείχνοντάς μας ότι έχει κληρονομήσει την ομιλία και τη νοημοσύνη και δίνοντάς μας ραντεβού για την επόμενη ταινία, όπου ο ρόλος του θα είναι πλέον κυρίαρχος…

Conquest of the Planet of the Apes (1972)

Το «Conquest…» είναι πιθανότατα η καλύτερη ταινία της σειράς, μετά την πρώτη του 1968. Μια ταινία γεμάτη συμβολισμούς, που θίγει διαχρονικά κοινωνικά ζητήματα και περιγράφει μεγαλοπρεπώς την παρακμή και την πτώση του ανθρώπινου είδους, που νομίζει ότι μπορεί να εξουσιάζει τους πάντες και τα πάντα, προσβάλλοντας τη φύση και τα υπόλοιπα είδη, τα οποία το μόνο που «ζητούν» από τότε που υπάρχει ζωή, είναι η αρμονική συμβίωση με τον άνθρωπο. Παράλληλα, είναι η ταινία και με την περισσότερη δράση, με αρκετά καλοφτιαγμένες μάχες μεταξύ ανθρώπων και πιθήκων και ένα φινάλε που σου προκαλεί δέος και ανατριχίλα.

Βρισκόμαστε στο 1991, δηλαδή 20 χρόνια μετά τα γεγονότα της προηγούμενης ταινίας, σε μια Αμερική που μοιάζει αστυνομοκρατούμενη, καθώς οι πάντες και τα πάντα παρακολουθούνται. Δέκα χρόνια πριν, δηλαδή το 1981, μια αδιευκρίνιστη ασθένεια είχε σκοτώσει όλους τους σκύλους και τις γάτες του κόσμου με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να μείνουν χωρίς κατοικίδια ζώα! Τη λύση την βρήκαν με τους πιθήκους, οι οποίοι αποδείχτηκε ότι μάθαιναν γρήγορα και εκπαιδεύονταν εύκολα. Έτσι τους μετέτρεψαν σε κατοικίδια και τους εκπαίδευαν με σκληρό και βίαιο τρόπο σε κάτι τεράστιες εγκαταστάσεις, ελεγχόμενες από την αστυνομία. Όλοι οι άνθρωποι είχαν από έναν πίθηκο και στην πραγματικότητα, τους είχαν μετατρέψει σε σκλάβους τους…

Ο Σίζαρ που είναι πλέον 20 ετών, δούλευε όλα αυτά τα χρόνια στο τσίρκο του Αρμάντο. Οι δυο τους βρίσκονται στην πόλη για να διαφημίσουν την παράσταση, με τις παραινέσεις του Αρμάντο προς τον Σίζαρ να προσέχει ώστε να μην αντιληφθεί κανείς ότι μπορεί και μιλάει και κυρίως ότι είναι ο γιος της Ζίρα και του Κορνίλιους. Όταν ο Σίζαρ γίνεται μάρτυρας μιας πολύ βίαιης συμπεριφοράς ανθρώπου προς πίθηκο, του φεύγει ένα… «lousy human bastards»! Ο Αρμάντο το παίρνει επάνω του και μπλέκει, ενώ ο Σίζαρ αναγκάζεται να κρυφτεί ανάμεσα σε άλλους εκπαιδευόμενους πιθήκους.

Οι υποψίες ότι πιθανόν να υπάρχει ομιλών πίθηκος που ίσως και να έχει συγγένεια με τους προ 20ετίας εκτελεσθέντες Ζίρα και Κορνίλιους (κάτι που πάντα φοβόντουσαν οι άνθρωποι από τότε), οδηγούν τον Αρμάντο σε μηχάνημα ανάκρισης. Αυτός, βλέποντας ότι θα τον αναγκάσουν να μιλήσει, πηδάει από ένα παράθυρο και αυτοκτονεί!

Ο Σίζαρ, μαθαίνοντας για τον θάνατο του μοναδικού ανθρώπου που ενδιαφερόταν γι’ αυτόν και που τον αγαπούσε πραγματικά, χάνει πλέον πλήρως την πίστη του στους ανθρώπους! Όταν οι άνθρωποι τον εντοπίζουν, τον βασανίζουν άγρια με σκοπό στο τέλος να τον εκτελέσουν. Όμως με τη βοήθεια ενός ανθρώπου, δραπετεύει, καταφεύγει στους υπόλοιπους πιθήκους και βάζει μπροστά το σχέδιο για την… επανάσταση! Οργανώνει τους πιθήκους και προσπαθεί να τους μάθει τον χειρισμό όπλων τα οποία έχουν κλέψει.

Η επανάσταση ξεκινάει και μετά από φοβερές μάχες μεταξύ αστυνομικών δυνάμεων και πιθήκων, οι τελευταίοι θριαμβεύουν και παίρνουν τον έλεγχο, καίγοντας τα πάντα γύρω τους! Την ώρα που είναι να εκτελέσει τον διευθυντή του στρατοπέδου και ο άνθρωπος που τον είχε βοηθήσει προηγουμένως να δραπετεύσει τον παρακαλεί να δείξει έλεος, ο Σίζαρ βγάζει έναν πύρινο και ανατριχιαστικό λόγο: «Όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει φωτιά. Και μέσα σε αυτή τη φωτιά, από αυτή την ημέρα, ο λαός μου θα προετοιμάσει το σχέδιο για την αναπόφευκτη ημέρα της πτώσης του ανθρώπου! Τη μέρα που ο άνθρωπος θα αυτοκαταστραφεί και θα στρέψει τα όπλα του κατά του ίδιου του είδους του. Τη μέρα που οι πόλεις σας θα θαφτούν κάτω από ραδιενεργά συντρίμμια! Όταν η θάλασσα θα είναι πλέον μια νεκρή θάλασσα και η γη θα ερημώσει. Τότε που θα οδηγήσω τον λαό μου μακριά από την αιχμαλωσία του! Και τότε εμείς θα οικοδομήσουμε τη δική μας πόλη, στην οποία δεν θα υπάρχει θέση για τους ανθρώπους, εκτός από αυτούς που θα εξυπηρετούν τους σκοπούς μας! Και θα έχουμε το δικό μας στρατό, τη δική μας θρησκεία, τη δική μας δυναστεία! Και την ημέρα αυτή, την βλέπετε μπροστά σας ΤΩΡΑ!».

Στο σημείο εκείνο και ενώ οι πίθηκοι είναι έτοιμοι να λιντσάρουν τον διευθυντή του στρατοπέδου, ακούγεται ένα «ΟΧΙ» από τον θηλυκό πίθηκο που έχει ερωτευτεί ο Σίζαρ και η οποία γίνεται έτσι ο πρώτος πίθηκος (μετά τον Σίζαρ) που μπόρεσε και μίλησε! Μετά από δευτερόλεπτα περισυλλογής, ο Σίζαρ επανέρχεται και λέει προς τους πιθήκους τα λόγια με τα οποία κλείνει εντυπωσιακά η ταινία: «Αλλά τώρα… Τώρα θα βάλουμε στην άκρη το μίσος μας. Τώρα θα αφήσουμε κάτω τα όπλα μας. Ζήσαμε τη νύχτα της φωτιάς και εκείνοι που ήταν αφέντες μας είναι πλέον υπηρέτες μας. Και εμείς, που δεν είμαστε άνθρωποι, μπορούμε να δείξουμε ανθρωπιά! Το πεπρωμένο είναι το θέλημα του Θεού. Και αν το πεπρωμένο του ανθρώπου είναι να κυριαρχηθεί, αυτό θα γίνει με συμπόνια και κατανόηση. Γι’ αυτό, αφήστε στην άκρη την εκδίκησή σας. Απόψε, είδαμε τη γέννηση του ΠΛΑΝΗΤΗ ΤΩΝ ΠΙΘΗΚΩΝ»!

Τέλειο; Άλλο να σας το περιγράφω και άλλο να το βλέπετε…

Battle for the Planet of the Apes (1973)

Η πέμπτη και τελευταία ταινία της σειράς, θα μπορούσε να γίνει εκπληκτική διότι σαν στόρι έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, αλλά η σκηνοθεσία και το σενάριο δεν δουλεύτηκαν πολύ. Εκεί οφείλονται και οι κακές κριτικές που εισέπραξε. Επικεντρώνεται και πάλι στα περί φυλετικών συγκρούσεων και κυριαρχίας των ειδών, αλλά με μια ποιο αισιόδοξη –αν και αμφιλεγόμενη- ματιά. Το φινάλε επίσης δίχασε όσους προσπάθησαν να το ερμηνεύσουν.

Βρισκόμαστε περίπου 12-15 χρόνια μετά τα γεγονότα της προηγούμενης ταινίας. Προφανέστατα έχει προηγηθεί μεγάλος παγκόσμιος πόλεμος, όπου η γη έχει ισοπεδωθεί και έχει μετατραπεί σε ένα μετα-αποκαλυπτικό – ραδιενεργό τοπίο. Οι πίθηκοι, με βασιλιά τον Σίζαρ, έχουν δημιουργήσει τη δική τους πόλη, όπου συνυπάρχουν ειρηνικά με λιγοστούς ανθρώπους που κατάφεραν να επιβιώσουν (αν και φαίνεται πως οι πίθηκοι κυβερνούν και πως οι άνθρωποι στην πραγματικότητα τους υπηρετούν). Όμως ο γορίλας στρατηγός Άλντο έχει άλλα σχέδια: Μισεί τους ανθρώπους και ζηλεύει τον Σίζαρ τον οποίο θέλει να ανατρέψει από βασιλιά.

Ο Σίζαρ, που δεν είχε γνωρίσει τους γονείς του, οργανώνει μια αποστολή προς την Απαγορευμένη –λόγω ραδιενέργειας- Πόλη, ώστε να βρει αρχεία του 1971 και να μάθει τι έγινε με τους γονείς του. Τα βρίσκει, μαθαίνει γι’ αυτούς (όπως μαθαίνει και τι θα γίνει στο μέλλον από τις ανακρίσεις που υπέστησαν οι γονείς του), αλλά διαπιστώνει ότι στην Απαγορευμένη Πόλη υπάρχει και μια αποικία ανθρώπων που έχουν χτυπηθεί από τη ραδιενέργεια και έχουν στρατό και όπλα. Οι άνθρωποι εντοπίζουν τους πιθήκους και τους παίρνουν στο κυνήγι. Πίσω στην πόλη των πιθήκων, ο Σίζαρ εξιστορεί όσα έμαθε από τα αρχεία και τα όσα έγιναν, με τον στρατηγό Άλντο να συνωμοτεί με τους γορίλες του και να σχεδιάζει επίθεση στους ανθρώπους της Απαγορευμένης Πόλης. Οι άνθρωποι, ωστόσο, έχουν ήδη κηρύξει πόλεμο και ετοιμάζονται να επιτεθούν στην πόλη των πιθήκων με σκοπό τον αφανισμό τους.

Εν τω μεταξύ, ο Άλντο –χωρίς να τον αντιληφθεί κανείς- σκοτώνει ηθελημένα τον μικρό γιο του Σίζαρ, Κορνίλιους! Συντετριμμένος ο Σίζαρ, δεν έχει κουράγιο πλέον για τίποτα. Ο Άλντο το εκμεταλλεύεται και με πραξικοπηματικό τρόπο αναλαμβάνει τον έλεγχο της πόλης των πιθήκων και φυλακίζει τους ανθρώπους που ζούσαν εκεί ειρηνικά. Οι άνθρωποι από την Απαγορευμένη Πόλη, όμως, βρίσκονται ήδη έξω από την πόλη των πιθήκων και εξαπολύουν επίθεση. Ακολουθεί μεγάλη μάχη, με τελικούς νικητές τους πίθηκους…

Ο στρατηγός Άλντο διατάζει τους γορίλες του να εκτελέσουν όλους τους ανθρώπους που έχουν απομείνει και κρατούνται αιχμάλωτοι. Ο Σίζαρ παρεμβαίνει για να τον σταματήσει. Ο Άλντο του λέει πως αν προστατεύσει τους ανθρώπους, θα σκοτώσει και αυτόν! Είναι το σημείο που αποκαλύπτεται ότι ο δολοφόνος του μικρού Κορνίλιους, ήταν ο Άλντο, ο οποίος παραβίασε τον ύψιστο νόμο των πιθήκων: «Πίθηκος δεν θα σκοτώσει ποτέ πίθηκο»! Εξαγριωμένος όσο ποτέ ο Σίζαρ, οδηγεί τον Άλντο πάνω σε ένα μεγάλο δέντρο, από όπου ο γορίλας στρατηγός πέφτει και σκοτώνεται. Ο Σίζαρ ελευθερώνει στη συνέχεια τους ανθρώπους και προχωρεί στη δημιουργία μιας νέας κοινωνίας, όπου οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται ως ίσοι και συνυπάρχουν ειρηνικά με τους πιθήκους.

Στο φινάλε της ταινίας μεταφερόμαστε στο έτος 2670, δηλαδή περίπου 650 χρόνια μετά, όπου ένας σοφός νομοθέτης πίθηκος, διδάσκει σε μια ομάδα από νεαρούς πιθήκους και ανθρώπους (που σημαίνει πως εξακολουθούν να ζουν αρμονικά) την ιστορία του βασιλιά και Θεού τους, του Σίζαρ! Όταν ένα πιτσιρίκι (άνθρωπος) ρωτά το νομοθέτη: «ποιος γνωρίζει τι θα γίνει στο μέλλον;», ο σοφός πίθηκος του απαντά: «Ίσως μόνο οι νεκροί!», εννοώντας προφανώς τον Σίζαρ και τους γονείς του που πέθαναν αιώνες πριν…

Στο τελευταίο πλάνο, η ταινία μας δείχνει το μεγαλοπρεπές άγαλμα του Σίζαρ που έχουν στήσει οι πίθηκοι ως τόπο λατρείας. Το άγαλμα δακρύζει και η ταινία τελειώνει! Στο δάκρυ του Σίζαρ οι κριτικοί έδωσαν διαφορετικές ερμηνείες: Η μία ερμηνεία μιλάει για δάκρυα χαράς, επειδή τα δύο είδη (πίθηκοι-άνθρωποι) κατάφεραν εκατέρωθεν να σπάσουν τα δεσμά της καταπίεσης και να συνυπάρξουν ειρηνικά, δίνοντας έτσι έναν αισιόδοξο τόνο στο φινάλε της σειράς. Η δεύτερη ερμηνεία, αναφέρει ότι το άγαλμα κλαίει γιατί γνωρίζει αυτά που έρχονται: δηλαδή τα γεγονότα της πρώτης και της δεύτερης ταινίας, όπου η σύγκρουση μεταξύ των ειδών θα εξακολουθήσει να υφίσταται και θα οδηγήσει τελικά στον αφανισμό της γης…

Διαλέγετε και παίρνετε…

*Τα dvd των πέντε παλαιών ταινιών του «Πλανήτη των Πιθήκων», θα τα βρείτε στα μεγάλα καταστήματα που πωλούν dvd, π.χ. Public. Θα τα βρείτε ξεχωριστά το καθένα, αλλά υπάρχει και ένα υπέροχο box-set, λίγο τσιμπημένο στην τιμή. Μπορείτε ασφαλώς να βρείτε τις ταινίες και με… άλλους τρόπους! Ξέρετε εσείς…