Εθνικισμός, ρατσισμός και ο Black Panther

Το Black Panther είναι σημαντική ταινία για διάφορους λόγους. Βασίζεται στον comic χαρακτήρα που είναι ο πρώτος μαύρος ήρωας που βρίσκεται στην elite και σαν ταινία είναι η πρώτη μεγάλη παραγωγή που παρουσιάζει σε τόσο μεγάλο κοινό τις παραδόσεις και τον πολιτισμό της Αφρικής.

Με πάνω από 240 εκατομμύρια μέσα σε τέσσερις μέρες το Black Panther αποδεικνύει και κάτι ακόμα: υπάρχει ένα τεράστιο κοινό που ζητά να δει την φάτσα και τον πολιτισμό του στην μεγάλη οθόνη. Το Get Out πριν ένα χρόνο έγινε η ταινία με τις μεγαλύτερες εισπράξεις για μαύρο σκηνοθέτη και ένα χρόνο μετά ο Coogler καταφέρνει να βγάλει σε τέσσερις μέρες περισσότερα χρήματα από όλο το Justice League, με έναν χαρακτήρα που δεν τον ξέρει πολύς κόσμος. Πως το έκανε αυτό; Κερδίζοντας θεατές από ένα διαφορετικό target group, που μέχρι σήμερα τα studios δεν ακουμπούσαν ούτε επιδερμικά.

Γράφει στο Roxx ο Τάσος «ο αλλοδαπός» Σάμπαρ (Monkey Bros Show)

Το buzz ήταν τεράστιο σε όλη την Αφρική. Μαδαγασκάρη, Σενεγάλη και Κονγκό είχαν κόσμο να ντύνεται με παραδοσιακές στολές και να πηγαίνουν σινεμά. Ταυτόχρονα διάφορες ομάδες θέλουν απλά να χαλάσουν τη διασκέδαση όλων, με καμπάνιες ψεύτικων επιθέσεων (δήθεν από μαύρους που επιτίθονταν σε λευκούς σε προβολές) αλλά και για ρατσιστικά σχόλια μέσα από την ίδια την ταινία.

Το ίδιο το Black Panther, όπως είπαμε και στο review μας, είναι μια καλή ταινία με πολλά από τα προβλήματα των b movies της Marvel, αλλά στο κομμάτι του κοινωνικού σχολιασμού βγάζει το καπέλο σε πολλούς και κατακτά επάξια τη θέση μιας πολύ καλής ταινίας, ανεξαρτήτως είδους.

Ο μαύρος σκηνοθέτης, στην ταινία που έγραψε για έναν μαύρο χαρακτήρα, εμπνεύστηκε από την καταπίεση των μαύρων σε όλο τον κόσμο… και δεν ασχολήθηκε με τους λευκούς!

Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται η σημασία της ταινίας.

Όλο το storyline αλλά και οι προσωπικές διαμάχες βασίζονται στο δίπολο Εθνικισμός ή Ρατσισμός. Τα δύο προσωποποιούνται στην ταινία από τον Killmonger και τους κατοίκους της Wakanda.
Από τη μία έχουμε την Wakanda, μία χώρα της Αφρικής που τυχαία αποκτά πρόσβαση σε ένα πολύτιμο υλικό που την καθιστά πλούσια, δυνατή και τεχνολογικά εξελιγμένη. Οι ίδιοι για να διατηρήσουν τα προνόμια τους δημιουργούν μία μορφή ακραίου εθνικισμού, κλεισμένοι και κρυμμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, με ένα τοίχος να τους προστατεύει από τις εξωτερικές απειλές αλλά και όσους ζητάνε άσυλο και βοήθεια…

Από την άλλη ο Killmonger είναι ένα άνθρωπος που έχει μεγαλώσει σε μία κοινωνία που καταπιέζει τους μαύρους, έχει δεχτεί την μόνη επιλογή που έχουν πολλοί μαύροι αμερικάνοι για να επιβιώσουν και με την κατάταξη τους στον στρατό γίνονται εργαλεία τα οποία ο λευκός αποικισμός συνεχίζει να χρησιμοποιεί, αυτή τη φορά ως προς την καταπίεση άλλων.

Ο Erik επιλέγει να χρησιμοποιήσει όλα όσα έμαθε και με καύσιμο την οργή του και τους πόρους των πλούσιων μαύρων να αλλάξει τα δεδομένα, τροφοδοτώντας την ταξική πάλη των μαύρων σε όλο τον κόσμο με τα εργαλεία για να μπορέσουν να εκθρονίσουν τον λευκό και γιατί όχι να τον υποδουλώσουν. Μία πράξη εκδίκησης και διαστρεβλωμένης δικαιοσύνης. Ο Κillmonger θέλει να διαπράξει μία ακόμα γαλλική επανάσταση ενώ η Wakanda θέλει να αποκοπεί, χτίσει ένα «τείχος» για να αφήσει έξω τους μεξικάνους πρόσφυγες και έτσι να δρέπει τους καρπούς του πλούτου της αδιαφορώντας για την τύχη των αδερφών της.

Ο Coogler κατανοεί ότι η πάλη είναι ταξική. Αντίπαλο και πηγή του πόνου βάζει στον Erik τους «πλούσιους Αφρικανούς» και όχι τους «κακούς λευκούς». Ο ίδιος ο Killmonger σε καμία στιγμή της ταινίας δεν μιλάει για προσωπική κυριαρχία, δεν ενδιαφέρεται να κυβερνήσει τον κόσμο αλλά να δει τα αδέρφια του ελεύθερα. Το κατανοητό μίσος του τον κάνει τυφλό αλλά τον τροφοδοτεί με σιγουριά και θάρρος, που τον βοηθούν να υπερνικήσει τον αντίπαλο του που ταλανίζεται από τις αμφιβολίες του…

Ρατσισμός, εθνικισμός και στη μέση ο T’Challa, ο Black Panther. Την ιδεολογική διαφωνία ανάμεσα σε αυτόν και τον Killmonger θα μπορούσες να την παρομοιάσεις με αυτήν ανάμεσα στους Martin Luther King και Malcom X. Ο πρώτος υποστήριζε μία μετριοπαθή, ειρηνική αντίσταση και ο δεύτερος πάλεψε για την ελευθερία των μαύρων χρησιμοποιώντας και βία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Killmonger είναι γέννημα θρέμμα του Oakland…

Παίρνοντας έμπνευση από την Nakia αλλά και από τον Erik, o T’Challa επιλέγει την μέση λύση, την βοήθεια μέσω άλλων πιο μετριοπαθών μεθόδων, ώστε η αλλαγή να έρθει σταδιακά, μέσω της ενδυνάμωσης και της παροχής πόρων, μόρφωσης και δυνατοτήτων εκπαίδευσης και ανέλιξης.

O Panther λέει σε κάποια στιγμή στον M’Βaku ότι δεν είναι υπεύθυνος για όσα έπραξαν οι πρόγονοι του. Σε μία κριτική για τον ίδιο τον Αφρικάνικο πολιτισμό που δίνει τα μέγιστα στην λατρεία των προγόνων, ο T’Challa έχει ως μεγαλύτερη αδυναμία… τον πατέρα του. Οι αξίες που έχει διδαχτεί από αυτόν είναι λανθασμένες. Βλέπει τον πόνο τον συνανθρώπων του μέσα από τα μάτια της Nakia αλλά και τον πόνο του Erik που διαμορφώθηκε ως αποτέλεσμα της εθελοτυφλίας της πατρίδας του.

Η επιλογή του, ο δρόμος που επιλέγει ως βασιλιάς είναι να γίνει η μέση λύση. Να επενδύσει σε ένα καλύτερο μέλλον, για τους μαύρους αδερφούς και όλους τους καταπιεσμένους
Το μαυράκι στο τέλος της ταινίας (μαζί και όλοι οι μαύροι θεατές μικροί και μεγάλοι) βλέπουν ένα πρότυπο. Ο βασιλιάς T’Challa και ο ήρωας Black Panther είναι ένα πρότυπο, η ελπίδα ότι και οι ίδιοι μπορούν να γίνουν κάτι άλλο και ότι το ghetto και η φυλακή δεν είναι μονόδρομος…
…και όλα αυτά ντυμένος γάτα!

All hail King T’Challa
Chew
Chew
Chew

Αναλύσεις και κουβέντα κάθε σουκού στο Monkey Bros Show, το μοναδικό άρα και… καλύτερο ελληνικό podcast για ταινίες, σειρές κτλ.